De ultieme aquascape gids voor prachtige aquascaping

Aquascape, hét geheim achter weelderige, adembenemende aquaria. Wat is aquascaping? Aquascaping is de kunstvorm van de aquariumwereld. Met aquascaping wordt een natuurlijke onderwater wereld met optische illusies gecreëerd. De beste aquascapers maken een meesterwerk door middel van het optimaal rangschikken van planten, stenen en kienhout. Wil jij de Picasso van de aquariumwereld worden en starten met aquascaping? Lees dan vooral verder.

Groeien je aquariumplanten slecht? Zorg dat algen geen kans krijgen bij de aquariumplanten die het werk moeten doen binnen jouw aquascape. Soms is extra hulp noodzakelijk. Zo voeg ik vloeibare CO2 toe aan mijn aquarium. Topspul. CO2 zorgt dat aquariumplanten beter groeien en algen weg gaan. Probeer ook eens de goedkope CO2 beginnersset.

Het idee voor deze blog is ontstaan, omdat we regelmatig vragen krijgen over aquascaping. We beantwoorden de meest voorkomende vragen in deze blog. Met onderstaande klikbare overzicht helpen we je direct de juiste informatie te vinden.

• 10 tips voor beginnende aquascapers
• De meest gemaakte aquascape fouten
• Geïnspireerd beginnen: de mooiste aquascapes
• In 5 stappen van aquascape schets naar plattegrond
• Een groene aquascape bodem: Dry Start Methode
• Aquariumplanten: de succesfactor van aquascaping
• Geschikte aquariumbewoners
• Aquascape en onderhoud: basis, monitoren en bijsturen
• Hoe snoei je aquascape aquariumplanten?

De 10 gouden tips voor beginnende aquascapers

Heb je een checklist bij de hand? De volgende 10 tips helpen bij jouw toekomstige aquascape proces. Sommige tips vragen om extra uitleg. Deze vind je verderop in deze blog.

• Tip 1. Bedenk voor wie je de aquascape maakt. Is je aquascape ontworpen zonder aquariumbewoners of wil je dat er beweging in komt? Ter verduidelijking, wil je bijvoorbeeld blauwe kreeften? Dan heeft dat gevolgen voor de aquascape inrichting en de keuze voor het soort aquariumplanten.
• Tip 2. Schets op papier wat voor onderwaterlandschap je wilt creëren. Een schets helpt bij het structuren van de aquascape en resulteert in het boodschappenlijstje met aquascape benodigdheden. Later in deze blog vertellen we hoe je een aquascape ontwerp maakt.
• Tip 3. Kies de juiste aquariumplanten voor de aquascape. Het succes van een aquascape valt of staat met de keuze voor de aquariumplanten. Verderop in deze blog vind je welke aquariumplanten je voor aquascaping kunt gebruiken.
• Tip 4. Zorg voor voldoende licht in de bak. Een beginnende aquascape bestaat uit jonge planten. Om de groei van de jonge planten te bevorderen is het belangrijk om te zorgen voor een lichte standplaats van ‘de bak’. Hoeveel lichturen zijn ideaal? Zie hiervoor tip 5.
• Tip 5. Bouw aquariumverlichting rustig op. Ja, een verlicht aquarium zorgt voor snel groeiende planten. Het gevaar van een opstartend aquarium met teveel lichturen is algvorming. Wil je een gezonde aquascape creëren? Start met 6 uur verlichting per dag.
• Tip 6. Creëer een aantal ‘doorkijk punten’. Rangschik aquascape onderdelen zo dat je op diverse punten door de aquascape heen kijkt. Je creëert doorkijk punten door ruimte te laten tussen de groepjes aquariumplanten.
• Tip 7. Denk aan CO2 toevoer. CO2, of wel koolzuurgas, is de natuurlijke energiemotor van aquariumplanten. Vanwege de hoge plantdichtheid in een aquascape aquarium is er concurrentie op de aanwezige CO2. Voeg – zeker bij een beginnende aquascape – extra CO2 toe, zodat aquariumplanten optimale groeimogelijkheden krijgen.
• Tip 8. Onderhoud de aquascape door regelmatig snoeien. Regelmatig snoeien, plukken of kortwieken draagt bij aan gezonde aquariumplanten. Zonder snoeien bestaat de kans op ‘verstikking’ bij aquariumplanten zoals Javamos. Snoeien heeft ook een esthetisch doel. Denk aan een Japanse tuin: snoeien zorgt voor strakke en verzorgde (aquarium)planten. Weten hoe je snoeien goed aanpakt? Later in deze blog vind je meer aquascape snoei tips.
• Tip 9. Creëer accent- en breekpunten binnen de aquascape. Kies een opvallende, aquariumplant voor het aanbrengen van een accent. Let wel: laat de aquariumplant niet té veel af wijken van de sfeer van de aquascape. Creëer verhogingen om het landschap te (onder)breken. Werk – zoals de horizon werkt – van groot naar klein voor natuurlijke diepte. Diepte geeft een Aquascape dat unieke, dromerige aquarium gevoel.
• Tip 10. Laat je inspireren door de natuur. In de echte natuur vind je geen bomen in strakke rijen of stenen in de vorm van een keurig pad. Een natuurlijke biotoop is opgebouwd uit functionele chaos. Voorbeeld: denk na over hoe een rivier stenen en takken verplaatst: kleine stenen worden verder gedragen dan grote stenen. Geef hiermee de Aquascape dat natuurlijke, omgevingsgerichte effect.

Na 10 tips om een sterke aquascape te starten gaan we door naar de meest gemaakte fouten. Wat zijn de meest voorkomende aquascape missers?

Aquascape inspiratie voorbeelden om te genieten

Aquascaping kun je op vele manieren uitvoeren maar voordat je daarmee begint is het fijn om geïnspireerd te worden. Daarom heb ik een aantal prachtige voorbeelden op een rijtje gezet.

De 3 meest gemaakte beginnersfouten bij de start van een aquascape

Iedereen maakt fouten. In de wereld van aquascaping scheelt het voorkomen van fouten vooral: algen. Wat blijkt ? De meest voorkomende fouten zijn beginnersfouten. We delen deze graag met jou, zodat jij hier geen (of minder) tijd aan verspilt.

• Beginnersfout 1: niet van tevoren al nadenken over de inrichting. Onder inrichting verstaan we: alles vanaf aquariumplanten tot hardscapes (steen en hout) tot aquariumvissen en ontwerp. Niet nadenken over de inrichting van een aquascape is hetzelfde als nieuwe meubels kopen en daarna opmeten hoe groot je woonkamer is.
  Je wilt voorkomen dat groeiende aquariumplanten binnen de aquascape te weinig ruimte krijgen, of dat de aquascape in volle bloei verhoudingsgewijs niet ‘klopt’. Voordat je start is het aquascape ontwerp van essentieel belang.
• Beginnersfout 2: te weinig aandacht voor een opstartende bak. Aquariumplanten in een opstartend aquarium moeten zich nog ontwikkelen. Hier hebben ze hulp bij nodig. Aquariumplanten hebben baat bij voldoende licht en extra CO2. Een aquascape is delicaat. Een aquascape zonder de benodigde plantenvoeding en CO2 toevoer is een verloren zaak.
  Let wel op overbelichting, zodat algen geen kans krijgen om het aquarium over te nemen. Wat is een goede licht intensiteit bij een beginnende aquascape? Start met 6 uur verlichting en verhoog in ongeveer 2 maanden langzaam de verlichting tot 8 uur per dag.
• Beginnersfout 3: teveel aquariumbewoners toevoegen. Aquariumbewoners als garnalen, kreeften en vissen brengen beweging binnen de aquascape. Het gevaar van teveel aquariumbewoners is dat de biotoop niet ongerept haar gang kan gaan. Niet alle aquariumvissen passen bij elkaar. Bovendien zorgen vissen snel voor veel vervuiling. Een aquascape is te gevoelig om die vervuiling biologisch op te lossen. Gevolg: algen.
  Om deze reden hebben veel aquascapes weinig aquariumbewoners. Voorkom deze frustratie en start de aquascape rustig met enkel aquariumplanten en hardscapes. Heb je de aquascape basis goed op orde en wil je je toch leven in de aquascape? Verderop vertellen we welke kleine aquariumbewoners geschikt zijn.

De eerste tips heb je gelezen en de meest gemaakte fouten maak jij niet meer. Nu is het tijd voor het echte werk: starten met aquascaping. Waar begin je? Wat ons betreft start een goede aquascape met een sterk voorbeeld.

Beginnen met aquascape start met een goed voorbeeld

Een goed begin start, in het geval van aquascaping, met een goed voorbeeld. Continu plaatsten we op de Aquariumfans Facebookpagina aquascape voorbeelden van fantastische onderwaterlandschappen. Aangezien we overweldigende enthousiaste reacties kregen op de volgende creaties, delen we ter inspiratie deze aquascapes nogmaals.

Een sterk ontwerp is het halve werk: in 5 stappen van schets naar plattegrond

Bij aquascaping geldt: een sterk ontwerp, is het halve werk. Een doordacht aquascape ontwerp helpt bij het structureren en organiseren van de perfecte aquascape. De volgende 5 stappen zijn nodig bij het maken van een aquascape ontwerp. 

Stap 1. Maak een grove schets van de ideale aquascape

Schets het visuele, creatieve plaatje wat jij voor ogen hebt. Sluit je ogen en vraag je af:
Welk beeld zie je voor je? Welke aquascape elementen merk je op? Wat valt op aan de bodem? Welke verrassingen bevat de aquascape? Hoe is ruimte gecreëerd? Bevat de aquascape verhogingen? Geef in een grove schets weer wat voor aquascape je voor je ziet. Denk bij deze stap afmeting- en barrièrevrij. Later maak je je druk over de haalbaarheid en benodigdheden.

Onderstaand twee voorbeelden van aquascape schetsen. Zoals je ziet kun je gerust kleurpotloden uit de kast halen. Hoe gaat jouw schets eruit zien? Wij zijn benieuwd. 

Stap 2. Maak keuzes in grootte, materiaal, aquariumplanten en structuur

Tijd om aquascaping schets concreet te maken. Maak keuzes in de grootte van de bak, aquascape opstellingen, aquariumplanten en de hardscape materialen van de aquascape. We raden aan om de volgende vijf zaken af te wegen.

• Keuze 1: hoe groot wordt de aquascape? Een beginnende aquascape hobbyist raden wij aan om te starten met een middelgrote bak van ongeveer 60 liter. Dit is een aquarium met afmetingen van ongeveer 60x35x40 centimeter. Dit is slechts een advies, je kunt de stoute schoenen aantrekken en een grotere of kleinere bak nemen.
• Keuze 2: ontwerp je een ‘puur natuur’ aquascape of voeg je aquariumbewoners toe? In het laatste geval is het belangrijk om uit te zoeken welke (ruimtelijke) eisen de gewenste aquariumbewoners hebben.
• Keuze 3: wil je een los of strak onderwaterlandschap? Deze keuze bepaalt de selectie van de aquariumplanten. Je denkt direct na over de opstelling van de aquariumplanten. Plaats je deze militair naast elkaar, in groepjes of kriskras door het aquarium?
• Keuze 4: welke aquariumplanten worden onderdeel van de aquascape? Kies je voor hoge of lage aquariumplanten? Ga je voor makkelijk te verzorgen planten of ga je voor een uitdaging qua onderhoud? Verderop in deze blog vertellen we welke aquariumplanten geschikt zijn.
• Keuze 5: (hoe) wil je verhogingen en ruimte creëren? Binnen deze aquascape keuze denk je na over gewenste hardscapes zoals een heuvel, een dal, een opvallende vorm en/of overige focus elementen.

Stap 3. Vertaal de aquascape keuzes in een concrete plattegrond

Binnen deze stap denk je na over de vorm, afstanden en gewenste look en feel van de aquascape. Je vertaalt de schets, de materiaal- en plantkeuzes en gewenste ruimtelijke ordening in een concrete plattegrond. We raden aan om de plattegrond zo te maken, dat je van bovenaf op de aquascape kijkt. Met deze helikopter view teken je groepjes die bestaan uit aquariumplanten, hardscapes als stenen en hout.

Stap 4. Hoe ga je de aquascape onderhouden?

Bepaal hoeveel tijd en geld je wilt besteden de aquascaping hobbie. Goed water met stabiele aquariumwaarden is essentieel voor een gezonde, goed groeiende aquascape. Om de aquascape stabiel te houden raden we aan om in ieder geval te investeren in een goede aquariumfilter en CO2 toevoer. Later in deze blog lichten we nader toe wat van belang is op het gebied van aquascape onderhoud.

Stap 5. Maak een boodschappenlijstje met aquascape benodigdheden

De laatste stap: het boodschappenlijstje. Je brengt finesse aan in de aquascape keuzes. Doorloop onderstaande checklist en maak de laatste afwegingen, voordat je start het kopen van de aquascape onderdelen.

• Aquariumplanten : ga je voor makkelijk of uitdagend onderhoud?
• Aquascapebodem : ga je voor grint, mos, klei of een combinatie?
• CO toevoer : kies je een CO2 installatie of vloeibare CO2 toevoer?
• Aquariumfilter : ga je voor een binnen- of buitenfilter? Een aquarium binnenfilter is goedkoper maar tast de schoonheid van de aquascape aan. Een buitenfilter is niet zichtbaar in de aquascape, maar hoger van prijs.
• Hardscapes: hoe ziet het steen, kienhout en kool er uit?

Nadat de eerste aquascape keuzes gemaakt zijn, zoomen we verder in op de belangrijke aquascape basis: de bodem. Hoe creëer je met succes een groene aquascape bodem? Garanties geven we niet, maar de volgende methodiek komt dicht bij het groene bodem succes: de Dry Start methode.

Dry Start Methode: in 5 stappen een groene aquascape bodem

Beginnende aquascapers zien een groene aquascape ondergrond als de grootste uitdaging. De Dry Start methode garandeert (vrijwel altijd) in 2 maanden een mooi groen matje. Wat is het succes? Algen regeren sneller in een jong aquarium. De Dry Start methode reduceert de kans dat algen een beginnende aquascape overnemen. Geduld is een vereiste, maar een voordeel: de Dry Start methode heeft weinig onderhoud nodig.

• Stap 1. Start met een aquarium met een vochtige, goede substraat (een rijke voedingsbodem), zoals Humalit pro.
• Stap 2. Voeg water toe, zodat de bodem een paar millimeter onder water staat.
• Stap 3. Plant voorgrond aquariumplanten die de bodem van de aquascape bedekken.
• Stap 4. Dek het aquarium af met deksel of dekruit en zet de aquariumverlichting aan.
• Stap 5. Start bij 6 uur verlichting per dag en voer in 8 weken op naar 10 uur per dag.

Resultaat: na ongeveer 8 weken heb jij een groene mat als basis voor de aquascape. Als aanvulling drie Dry Start tips voor de aquascape beginner die secuur wil zijn.

Let op: bij de dry start methode kunnen logischerwijze enkel moerasplanten gebruikt worden. Moerasplanten leven het beste deels onder, deels boven water en zijn dus perfect voor de lage waterstand van de dry start methode.

Dat brengt ons tot een van de belangrijkste elementen van aquascaping: de keuze voor de juiste aquariumplanten. Welke aquariumplanten zijn ‘aquascape proof’?

Aquariumplanten voor succesvol aquascaping

Aquariumplanten zijn de essentiële basis van een mooie aquascape. Gelukkig zijn veel aquariumplanten geschikte deelnemer van een aquascape. Onderstaand een overzicht van de meest gebruikte aquariumplanten. Past een van deze aquariumplanten in jouw onderwaterlandschap?

Meer visueel ingesteld? In onderstaande carrousel de geschikte aquascaping aquariumplanten nogmaals op een rij.

Denk je erover een aquascape met aquariumbewoners te maken? De volgende kleine aquariumbewoners brengen de aquascape tot leven.

Kleine aquariumbewoners brengen een aquascape tot leven

Kleine aquariumbewoners zijn het meest geschikt om te leven in de wereld van aquascaping. Eerder vertelden we dat (grotere) aquariumbewoners de biotoop van een aquascape door vuilproductie verstoren. De volgende bewoners – tussen de 2 en 5 centimeter – zijn aquascape approved.

• Vuurgarnalen en garnalen zijn perfect voor een mooie aquascape dynamiek
• Kardinaaltetra’s geven met hun neon uiterlijk de aquascape een funky twist
• Guppy’s bestaan in alle kleuren. Altijd dus een kleur die bij jouw aquascape past.
• Vuurzalmpjes zwemmen in een school. Leuk als kleurrijke ‘bal’ in de aquascape.

Let op: een aquascape met aquariumbewoners vraagt om meer onderhoud. Schoonmaken wordt dan belangrijker. Meer weten? Eerder formuleerden we de vijf gouden tips over het schoonmaken van een aquarium.

Yes! Je hebt jouw aquascape met succes geplant. De volgende uitdaging is de aquascape in leven houden. Hoe onderhoud je een aquascape? De drie stappen tot succes.

De 3 speerpunten van aquascaping onderhoud: basis, monitoren en bijsturen

Het onderhoud van aquascaping bestaat uit monitoren en het bijsturen. Althans, indien jouw aquascape de juiste basisomstandigheden kent. We behandelen de drieledige checklist van het onderhoud van een aquascape die bestaat uit: de basis, het monitoren en het bijsturen.

• De basis: licht, voeding en vers water. De basisomstandigheden van een aquascape zijn: voldoende licht, extra voeding en vers water. Aquariumplanten vertellen direct als basisomstandigheden niet in orde zijn: ze stoppen met groeien of verkleuren. Check regelmatig de basisomstandigheden: zorg voor CO2 als extra voeding, creëer een lichte standplaats en ververs eens per maand, geleidelijk 25% van het aquariumwater. We schreven eerder over het nut van aquariumplantenvoeding om tekorten in het aquarium op te lossen.
• Het monitoren: waterwaarden en doorstroming. De waterkwaliteit is belangrijk voor een gezonde, goed groeiende aquascape. Zelf meten wij eens per maand de waterwaarden van het aquarium, zodat we op tijd kunnen bijsturen. Meer informatie gaven we eerder in het artikel over aquariumwater en waterwaarden. Hoe houd je de waterkwaliteit goed? Een aquariumfilter helpt bij het behouden van de natuurlijke balans van het aquariumwater. Aquariumfilters doen vaak af aan de schoonheid van de aquascape. Indien het budget het toe laat kun je kiezen voor een externe aquariumfilter. Deze verstoort de aquascape niet en is makkelijk in onderhoud.
• Het bijsturen: snoeien. Het snoeien van de aquascape zorgt voor het in balans houden van het visuele karakter van de aquascape. Snoeien zorgt dat aquariumplanten groeien en niet ‘verstikken’. Het is vergelijkbaar met het knippen van dode haarpunten bij de kapper.

Snoeien hulp voor beginners: wat moet je hebben en wat moet je weten

Aquascape snoei hulp nodig? Een korte checklist voor snoei beginners: wat is handig om te hebben en goed te weten?

Handig om te hebben

• Snoeien kan door het zachtjes plukken (uitdunnen) van de planten, maar ook met een fijn schaartje. Goed snoei equipment zoals deze waterplant schaar maakt snoeien makkelijk en houdt aquariumplanten netjes.
• Ga na het snoeien langzaam een aantal keer met je hand door het aquarium. Het restafval komt tevoorschijn. Met een schepnetje wordt het restafval gemakkelijk verwijderd.

Handig om te weten

• De snoeiwijze hangt af van het type aquariumplant. Kort gezegd gelden de volgende snoeiregels.
• Is de plant een bodembedekker? Ga te werk zoals je het gras maait. Knip met een klein schaartje de bovenkant kort. Niet te kort, de wortel mag niet zichtbaar worden.
• Is de plant een uitloper? Gebruik een secuur, scherp plantenschaartje en knip de buitenste bladen aan de onder kant, net boven het kroontje af. Een voorbeeld van een uitloper is Vallisneria.
• Heeft de plant een wortelstok? Knip of snijd de plant af bij de wortel. De gesnoeide wortel kan opnieuw geplant worden. Een voorbeeld van een wortelstok plant is Anubias.

Tot slot een vraag aan jou!

We hopen dat je vooruit kan met het creëren van een eerste aquascape! Na deze blog zijn wij heel benieuwd welke creatieve aquascaper in jullie schuilt. Vind je het leuk om jouw aquascape met ons te delen? We zien deze graag verschijnen onder deze blog.